HTML Nedir?

HTML (Hyper Text Markup Language) internet üzerinde web sayfası oluşturmak
için kullanılan bir betik dilidir. HTML dosyalarının aktarımı için HTTP
(Hyper Text Transfer Protocol) kullanılır. HTML dosyaları
sunucu bilgisayarın sabit diskinde .html ya da .htm uzantısı
ile saklanır. Yazdığımız html dosyaları düz yazı dosyalarından
başka bir şey değildir. Yani yazdığımız html dosyalarını bir C ya
da Pascal programında olduğu gibi bir derleyici ile
derlememize gerek yoktur. Bir siteye girdiğimiz
zaman bize görüntülenen ilk sayfa index.html,

index.htm, index.asp, index.php ya da

dosyalarından birisidir. index.*
dosyaları UNIX ve türevi sunucu sistemler,

default.htm dosyasıda WinNT ya da türevi sistemler için giriş sayfası olur.
Yukarıda saydıklarımın dışında uzantısı değişik birçok biçemdeki sayfalar da
sunucu sistemin ayarları değiştirilerek giriş sayfası yapılabilir.

HTML’nin Yapısı

Daha öncede söylediğim gibi html dosyaları sadece düz yazı dosyalarıdır.
HTML öğrenmesi oldukça basit ve yaratıcılığa fazla açık olmayan bir dildir.
Basittir çünkü, internette gezinirken görüntülediğiniz sayfaların hazırlanırken
kullanılan teknikleri öğrenmemiz mümkündür (Sayfanın üzerinde farenizin
sağ tuşuna bastıktan sonra Kaynağı Görüntüle seçeneği ile). Beğendiğiniz
tasarımları kendi sayfanızda kullanabilir, bu tasarımların hangi html
kodları kullanılarak yapıldığını öğrenebilirsiniz. Yaratıcılığa fazla açık değil
dedim çünkü html ile yazdığınız sayfalar PHP, ASP, ColdFusion, CGI...
gibi web programlama dilleri kullanılmadan statik html dışına çıkamaz.

HTML kodlarını yazmak için özel bir düzenleyiciye ihtiyacınız yoktur.
Bu iş için Windows altında NotePad ya da DOS-Edit, Linux altında pico,
joe ya da vi gibi metin düzenleyicileri yeterlidir. HTML sayfalarınızı kod
yazmaksızın FrontPage, Netscape Composer gibi programlarla da
hazırlayabilirsiniz. Yalnız bu programlar kullanılarak hazırlanan
sayfalar genellikle belli bir çerçeve içinde olduğu için zaten dar olan
HTML’nin üreticilik alanını daha da daraltmaktadır. Bunun yanı
sıra HTML’yi kod düzeyinde bilmenin kullanıcıya her zaman fayda
getireceği de unutulmamalıdır (İleriki bölümlerde değineceğim
Dinamik Web Tasarımı için HTML’nin kod düzeyinde bilinmesi gereklidir!).

HTML Etiketleri

İçindekiler

1. <html> </html>
2. <head> </head>
3. <body> </body>
4. <title> </title>
5. <center> </center>
6. <hx> </hx> Başlık Etiketleri
7. , , <s> </s>, , <big> </big>, , <tt> </tt>
8. , 
9. <hr>
10. ve 
11. <pre> </pre>
12. Tanımlama Listeleri <dl> </dl>, <dt> </dt>, <dd> </dd>
13. Diğer Listeler <ul> </ul>, <ol> </ol>, <li> </li>
14. <img>
15. <a> </a>
16. 
17. <acronym> </acronym>
18. <meta> </meta>
19.  örnekler ------------

<html> </html>
Daha öncede belirttiğim gibi html kodlarının yorum aralığını başlatmak için
bu etiketi kullanırız. Sayfamızın head ve body bölümleri bu etiketin yorum
aralığında tanımlıdır.

1 <html>
2 <head>... head etiketinin içeriği ....</head>
3 <body>
4 ....
5 body etiketinin içeriği
6 ....
7 </body>
8 </html>

Birinci satırda <html> etiketi ile HTML sayfamıza başlıyoruz.
Daha sonra <head> ve <body>
etiketleri <html> etiketi içerisinde tanımlanıp içerikleri yazılıyor.
En son olarak da </html>
etiketi ile HTML sayfamızı bitiriyoruz.
Yazdığımız html dosyasının başında bu etiketin tanımlanmaması şu an
kullanılan web istemciler açısından bir sorun oluşturmayacaktır.
Fakat sitenizi ziyaret eden ziyaretçi eski bir istemci kullanıyorsa bu etiketi
kullanmamanız bir takım sorunlar oluşturabilir (sonsuz uzunlukta sayfa gibi).
En iyisi siz her html dosyasına başlarken ve bitirirken bu etiketi kullanın.
Yorum alanında kullanılabilecek etiketler: HEAD, BODY

<head> </head>
Yorum alanında sayfamız hakkında bilgilerin bulunduğu bir etikettir.
Örneğin sayfamızın başlık bilgisinin bulunduğu TITLE etiketi ya da
arama motorlarına bilgi sağlamak için oluşturulan META etiketi
bu etiketin yorum alanında tanımlanır.

<html>
<head>
 <title>.....</title>
</head>
<body>
 ....
 body etiketinin içeriği
 ....
</body>
</html>

Yorum alanında kullanılabilecek etiketler:
SCRIPT, STYLE, META, LINK, OBJECT, TITLE, BASE

<body> </body>
HTML dosyamız içindeki en geniş içerikli etiket budur.
Ziyaretçiye görünen herşey bu etiketin yorum alanında tanımlanır.
Ayrıca bu etiket içinde kullanılan bileşenlerle de sayfamızın bazı temel
özelliklerini belirtebiliriz.

Tablo 1.1. Body etiketinin bileşenleri

Girilecek Kod	Görevi
text = “renk”	Sayfanızdaki yazıların rengine `renk` ile belirtilen değeri verir.
link = “renk”	Sayfanızdaki bağların rengine `renk` ile belirtilen değeri verir.
vlink = “renk”	Sayfanızdaki ziyaret edilmiş bağların rengine `renk` ile belirtilen değeri verir.
alink = “renk”	Sayfanızdaki aktif bağların rengine `renk` ile belirtilen değeri verir.
bgcolor = “renk”	Sayfanızın arka plan rengine `renk` ile tanımlı değeri verir.
background = “resim_dosyası”	Eğer arka planda sade bir renk değil de bir resim kullanmak istiyorsanız, `resim_dosyası` kullanacağınız resmin adını temsil eder.
topmargin = “değer”	Sayfamızda kullanacağımız bileşenlerin istemci penceresinin üst kenarına olan uzaklığını belirler.
leftmargin = “değer”	Sayfamızda kullanacağımız bileşenlerin istemci penceresinin sol kenarına olan uzaklığını belirler.
rightmargin = “değer”	Sayfamızda kullanacağımız bileşenlerin istemci penceresinin sağ kenarına olan uzaklığını belirler.
onload = “betik”	Sayfa yüklenirken çalıştırılacak javascript betiğini belirler.
onunload = “betik”	Başka bir sayfaya geçerken çalıştırılacak javascript betiğini belirler.

Yukarıdaki tabloda kullandığım renk değeri HTML içinde kullanılan renk
kodlarını temsil etmektedir. Altı basamaktan oluşan bu renk kodları ana
renkler olan mavi, sarı ve kırmızının kullanılan renkteki tonuna göre onaltılık
tabanda sayılarla istediğimiz rengi elde edebiliriz.

Renk kodları hakkında kısa bir bilgi vermek gerekirse kodlar ikişer basamaklı
üç bölümden oluşur. Aşağıdaki tablo bu konu hakkında kafanızda oluşan
soru işaretlerinin silinmesinde size yardımcı olacaktır.

Tablo 1.2. Renk Kodlarının Yapısı

Kırmızı	Yeşil	Mavi
00...FF	00...FF	00...FF

2. Satırda ifade ettiğim aralıklara değişik değerler (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F)
vererek rengi oluşturmamız mümkündür. Kod kullanmanın yanı sıra renkleri
doğrudan İngilizce adlarını yazarak da kullanabiliriz. Örneğin beyazın kodu
olan #FFFFFF yerine white yazmamızda sonucu değiştirmeyecektir.

Tablo 1.3. Bazı Renkler ve Kodları

Renk Adı	Kodu
black (siyah)	#000000
maroon (k.kırmızı)	#800000
green (k.yeşil)	#008000
navy (lâcivert)	#000080
purple (k.mor)	#800080
teal (k.türkuaz)	#008080
oliver (hâki)	#808000
gray (gri)	#808080

Renk Adı	Kodu
silver (gümüş)	#C0C0C0
red (kırmızı)	#FF0000
lime (yeşil)	#00FF00
blue (mavi)	#0000FF
magenta (mor)	#FF00FF
aqua (türkuaz)	#00FFFF
yellow (sarı)	#FFFF00
white (beyaz)	#FFFFFF

Dikkat ederseniz her renk kodu bir diyez (#) işareti ile başlıyor
ve daha sonra altı basamaktan oluşan bir bölüm geliyor. Bu
altı basamak içinde F yada f bulunduğu basamaktaki rengin
tam olarak kullanılmasını ve sıfır (0) ise o basamaktaki rengin
hiç kullanılmamasını sağlamak için kullanılır. Yine html kodlarında
olduğu gibi renk kodlarında da büyük-küçük harf ayrımı yoktur.
Yani #FFFFFF ve #ffffff aynı rengi yani beyazı temsil eder.
<body text="#000000" bgcolor="#FFFFFF" link="#808080"
vlink="#eaeaea" alink="#000000">

<body text="#000000" background="../resimler/arkafon.gif">

<body bgcolor="#334455" text=”#ffffff" topmargin="0">

Yukarıdaki birinci kod satırı sayfamızın arka plan rengini beyaz, yazıları siyah,
bağları ve ziyaret edilmiş bağları gri ve etkin bağları da siyah yapmak için kullanılır.

İkinci satır ise yazı rengini siyah yapmak, bulunduğumuz dizinin bir üst dizinindeki
“resimler” dizininde bulunan “arkafon.gif” resmini artalan yapmak için kullanılır.

Yazdığım son satır ile de sayfamın arka fon ve yazı rengini belirliyor, sayfamın
bileşenlerinin istemci penceresinin üst kenarlığına olan uzaklığı sıfırlıyorum.

<title> </title>
Sayfamızın başlık bilgisi bu etiket altında yer alır.
Bu etiket head etiketi içinde kullanılmak zorundadır.
<head>
<title>İlk HTML denemem</title>
</head>

Gibi bir kod parçası istemcimizin başlık çubuğunda aşağıdaki
gibi bir görünüm oluşturacaktır. Bu etiket ile body etiketinde
olduğu gibi renk seçenekleri kullanılamaz.

<center> </center>
Kendi yorum aralığında bulunan tüm etiketlerin ekran çıktılarını
browser penceresine ekranı ortalayacak şekilde basar.
<center>
....
Burası etiketin yorum aralığı
.....
</center>
...
Burası center etiketinin yorum aralığının dışında

Normal şartlarda HTML sola dayalı olarak çıktı verecektir.
Ama yukarıdaki gibi bir kod örneğinin çıktısı aşağıdaki gibi olacaktır.

Burası etiketin yorum aralığı

Burası center etiketinin yorum aralığının dışında

<hx> </hx> Başlık Etiketleri

Bu etiketler basit olarak bir başlık kullanmak istediğimiz zaman, başlığı
yazmak için kullanılan etikettir. Etiketin kullanımında “Hx” ifadesindeki “x” 1 ile 6 arasında
değerler alabilen bir tamsayıdır. Bu etiket ile ekrana basılabilecek en büyük boyutlu yazı
<H1> etiketi ile, en küçük boyutlu yazı <H6> etiketi ile basılır.

Bu etiket ile birlikte bir önceki etiket olan etiketindeki gibi dört yer belirleme
kodu kullanılabilir. Etiketin kullanımı <h1 align="center">Bu benim en büyük başlığım!</h1> şeklindedir. Etiketin yorum aralığındaki metin başlık
olarak ekrana basılır.

<h1 align="center"style="color:black;">
Bu başlıklar gittikçe küçülecek!!!</h1>
<h2 align="center"style="color:blue;">
Bu başlıklar gittikçe küçülecek!!!</h2>
<h3 align="center"style="color:navy;">
Bu başlıklar gittikçe küçülecek!!!</h3>
<h4 align="center"style="color:green;">
Bu başlıklar gittikçe küçülecek!!!</h4>
<h5 align="center"style="color:maroon;">
Bu başlıklar gittikçe küçülecek!!!</h5>
<h6 align="center"style="color:purple;">
Bu başlıklar gittikçe küçülecek!!!</h6>

Yukarıdaki örneğin istemci çıktısı aşağıdakine benzer olacaktır.

Bu başlıklar gittikçe küçülecek!!!

, , <s> </s>, , <big> </big>, , <tt> </tt>

Bunlar yazı tiplerinin nasıl yorumlanacağını belirten etiketlerdir.
kalın, eğik, <s>üzeri çizili</s>, altı çizili,
küçük, <big>büyük</big>, <tt>daktilo yazısı</tt>

kalın, eğik, ~~üstü çizili~~, altı çizili, küçük, büyük, daktilo yazısı

,

Formül ve benzeri metinleri yazarken kullanılır.
H2SO4 
E = mc2

H₂SO₄
E = mc²

<hr>

Ekrana yatay çizgi çizmek için kullanılır. Bu etiketinde etiketi gibi sonlandırıcısı yoktur. Yani bu etiket bir yorum aralığı belirtmez. Bu etiket ile tanımlanabilecek üç değişik özellik vardır.

Tablo 1.4. hr etiketi içinde kullanılan kodlar

Girilecek Kod	Görevi
width = "genişlik"	Çizilecek çizginin yatay uzunluğunu belirlemek için kullanılır.
size = "kalınlık"	Çizilecek çizginin kalınlığını belirtir.
color = "renk"	Çizilecek çizginin rengini belirtir.

Bu kod, sayfa genişliğinde kalın ve mavi bir çizgi
<hr width="100%" color="#0000F8" size="4">
çizer.

Bu kod, sayfa genişliğinde kalın ve mavi bir çizgi

çizer.

ve

BR etiketinin sonlandırıcısı () yoktur, yani bir yorum aralığından söz edilemez. BR etiketi bulunduğumuz satırdan bir satır aşağı geçmek için kullanılır.
Burada bir metin var
Bir alt satıra geçtiğimi sanıyorum!

Yukarıdaki metin ekran yan yana basılacaktır. Her ne kadar kodu yazarken satır atlayarak yazmış olsak bile browser bu kodu yorumlarken arada etiketi olmadığı için bu iki cümleyi yan yana basacaktır. Kodun doğru kullanımı
Burada bir metin var 
Bir alt satıra geçtim!

şeklinde olmalıdır.

ve etiketleri ise paragraf oluşturmak için kullanılır. P etiketi içinde yine body etiketinde olduğu gibi birtakım tanımlamalar yapılabilir.

Tablo 1.5. etiketinin bileşenleri

Girilecek Kod	Görevi
align = "left"	Paragrafı sola dayalı olarak yazar.
align = "right"	Paragrafı sağa dayalı olarak yazar.
align = "center"	Paragrafı ortalar.
align = "justify"	Paragrafı sola ve sağa dayalı olarak yazabilmek için sözcüklerin ara boşluklarını değiştirir.
class = "css_etiketi"	Önceden tanımlı bir CSS dosyasındaki font-size, color... gibi özellikleri paragrafa uygular.
style = "css:tanımı1;css:tanımı2;..."	font-size, color... gibi css tanımlarını paragrafa uygular.

Burada bir metin var. 
Bir alt satıra geçtiğimi sanıyorum! Daha önceki örneğe ek olarak
yazımı bir paragraf içinde yazıyorum.

Burada bir metin var.
Bir alt satıra geçtiğimi sanıyorum! Daha önceki örneğe ek olarak yazımı bir paragraf içinde yazıyorum.

Bir kod parçası, bir konsol ekranı alıntısı ya da bir ascii-art gibi içindeki boşlukların korunmasını gerektiren metinleri görüntülemek için kullanılır. Web istemciniz, tüm diğer etiketler için yorum aralığındaki fazladan boşluklarını gözardı ederek metni sarmaladığı halde <PRE> etiketinin yorum aralığındaki metnin boşluklarını olduğu gibi görüntüler.
<pre>
switch($i){
case "2":
 echo "Değeri 2";
 break;
case "3":
 echo "Değeri 3";
 break;
default:
 echo "Değeri bilinmiyor";
 break;
}
</pre>

Yukarıdaki kodun istemcinizdeki görüntüsü aşağıdakine benzer olacaktır.

switch($i){
  case "2":
     echo "Değeri 2";
     break;
  case "3":
     echo "Değeri 3";
     break;
  default:
     echo "Değeri bilinmiyor";
     break;
}